Via Sacra, czyli „Święta Droga”, to wyjątkowy szlak pielgrzymkowy, który łączy ze sobą najpiękniejsze i najcenniejsze zabytki sakralne Dolnego Śląska, Górnych Łużyc i północnych Czech. To nie tylko trasa dla osób wierzących, ale także dla wszystkich miłośników historii, sztuki i podróży w głąb kultury regionu pogranicza.
Czym jest Via Sacra?
Podróżując Via Sacra, można odkryć monumentalne opactwa, barokowe kościoły, malowniczo położone klasztory oraz unikalne dzieła sztuki sakralnej. Szlak prowadzi przez urokliwe miejscowości, ukazując bogactwo tradycji duchowej i artystycznej tego zakątka Europy. To prawdziwa wędrówka w czasie – od średniowiecza po barok, od ciszy klasztornych murów po tętniące życiem miasteczka.
„Polska część szlaku rowerowego Via Sacra to 176 km przepięknej trasy prowadzącej przez Dolny Śląsk – idealnej zarówno dla miłośników turystyki rowerowej z sakwami, jak i dla osób jeżdżących na gravelach czy szosach.
Startujemy w Zgorzelcu, a kończymy w Chełmsku Śląskim.
Większość drogi to dobrej jakości asfalt o niewielkim ruchu samochodowym, dzięki czemu jazda jest naprawdę przyjemna. Po drodze czekają na nas malownicze miasteczka, widokowe podjazdy i sporo rowerowych emocji. Tylko miejscami nachylenie sięga powyżej 6%, a najbardziej wymagające fragmenty – pod Kościół Wang i Przełęcz Karkonoską – potrafią dobić nawet do 12%. Ale widoki zdecydowanie wynagradzają każdy metr wspinaczki.”
Trasa MTB w ramach Via Sacra to zdaniem jej twórców prawdziwa gratka dla fanów górskiego kręcenia – 197 km terenowej przygody z przewyższeniami sięgającymi +4032 m / -3776 m. Startuje w Zgorzelcu, a kończy w Kamiennej Górze, prowadząc głównie drogami gruntowymi i wąskimi, technicznymi singletrackami. Nie brakuje też odcinków utwardzonych – zazwyczaj widokowych i spokojnych, gdzie można chwilę złapać oddech.
Via Sacra – trasa i GPX
Wszystkie szczegóły dotyczące szlaku Via Sacra znajdziecie na oficjalnej stronie – www.via-sacra.info
Przyznam jednak, że w mojej ocenie jest ona mało user friendly.
Szukając tracka i informacji warto zajrzeć na polską stronę www.dolnyslaskrowerem.pl
Moje tracki znajdziecie oczywiście na Stravie.
A GPXa – o tutaj pod przyciskiem.
Relacja filmowa
Trzy dni spędzone na trasie z pięknymi widokami, przemyśleniami i ceika ostkami na temat odwiedzanych miejsc.
ZAPRASZAM i wiecie co? SUBSKTYBUJCIE :)
Co mijamy na trasie Via Sacra
Podróżując trasą Via Sacra trzeba koniecznie zobaczyć obowiązkowe punkty, które znajdziecie poniżej oraz w filmie.
Myślę jednak, że każdy powinien dać się ponieść szlakowi i przeżyć tę podróż na swój sposób.
Gdy jesteśmy w drodze zwracamy uwagę na mijane rzeczy, inaczej je przezywamy i dla każdego wartościowe mogą okazać się zupełnie inne miejsca.
Opactwo Pocysterskie w Krzeszowie
Jednym z najważniejszych punktów na Via Sacra po polskiej stronie jest Opactwo Pocysterskie w Krzeszowie, często nazywane „Europejską Perłą Baroku”. To sanktuarium maryjne o kilkusetletniej tradycji, miejsce szczególnego kultu i duchowej koncentracji regionu.
Największe wrażenie robi bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – monumentalna świątynia z XVIII wieku, ozdobiona niezwykle bogatymi freskami Michaela Willmanna, nazywanego „śląskim Rembrandtem”. Wnętrze zachwyca przepychem barokowej sztuki, pełne jest symboli i detali, które można odkrywać godzinami.
Na terenie opactwa znajduje się także kościół św. Józefa, słynący z cyklu malowideł Willmanna, klasztorne zabudowania oraz malowniczy cmentarz. Krzeszów to nie tylko zabytek, ale i żywe centrum duchowości – od wieków przyciąga pielgrzymów oraz podróżników, którzy chcą poczuć niezwykłą atmosferę miejsca.
Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Barokowe zdobienia robią wrażenie.
Opactwo Pocysterskie w Krzeszowie w porannej mgle
Kamienna Góra
Stary rynek w Kamiennej Górze nosi dziś nazwę placu Wolności.
Najstarsza zabudowa pochodzi z XVII i XVIII wieku.
W jednej z barokowych kamienic znajduje się Muzeum Tkactwa.
Rynek w Kamiennej Górze
Klimatyczne kamienice
Muzeum Tkactwa
Krowy też fajne.
Przełęcz Kowarska i Kowary
Przełęcz Kowarska to łącznik pomiędzy majestatycznymi Karkonoszami a Rudawami Janowickimi. Pod przełęczą przebiega nieczynny tunel kolejowy o długości 1025 m łączący niegdyś Kowary i Ogorzelec. Przez przełęcz przebiega tak zwana Droga Głodu, która swą nazwę zawdzięcza kryzysowi nieurodzaju, upadkowi tkactwa, a tym samym głodu, który nawiedził te tereny w latach 50 XIX w. i skłonił władze pruskie do pomocy publicznej za prace przy budowie dróg.
Kowary, położone u podnóża Karkonoszy, maja bogatą historię związaną głównie z górnictwem sięgającym tutaj XII w. W czasach nowożytnych miasto zasłynęło z wydobycie rud żelaza a w XX w. zyskało znaczenie strategiczne dzięki eksploatacji uranu na potrzeby ZSRR.
Dziś dawna prace górników można poznać w turystycznych podziemnych trasach, takich jak Sztolnia Kowary czy Kopalnia Podgórze. Miasto znane jest tez z produkcji wyrobów tkackich i unikatowego klimatu uzdrowiskowego.
Kowary
Kowary
Kościół Wang
To chyba najbardziej egzotyczny kościół w Polsce – drewniana świątynia, która powstała w Norwegii ponad 800 lat temu. Przeniesiona do Karpacza, do dziś zachwyca swoją skandynawską architekturą, smoczymi zdobieniami i historią, która łączy północ Europy z Karkonoszami.
Kościół Wang w Karpaczu to jedna z najbardziej niezwykłych świątyń w Polsce i symbol całych Karkonoszy. Powstał na przełomie XII i XIII wieku w Norwegii, w miejscowości Vang – stąd jego nazwa. W XIX wieku został rozebrany, przetransportowany do Berlina, a następnie dzięki hrabinie von Reden sprowadzony do Karpacza.
Świątynia zbudowana jest z sosny norweskiej i łączona bez użycia gwoździ. Jej architektura – z charakterystycznymi smoczymi zdobieniami, rzeźbionymi portalami i masywną konstrukcją – przenosi w świat skandynawskich legend i wczesnego średniowiecza.
Dziś Kościół Wang pełni funkcję parafialną, ale jest też jednym z najbardziej rozpoznawalnych zabytków w Sudetach, przyciągając turystów z całej Europy. Otoczony górskim krajobrazem, stanowi nie tylko perełkę architektury, ale i miejsce zadumy.
Kościół Wang
Cmentarz przykościelny
skąd norweska flaga?
Gdzieś tam jadę.
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze to jedna z największych i najpiękniejszych barokowych świątyń na Dolnym Śląsku. Został wzniesiony w latach 1709–1718 jako tzw. kościół łaski – powstał dzięki decyzji cesarza Leopolda I, który pozwolił protestantom na budowę kilku reprezentacyjnych świątyń na Śląsku.
Świątynia zachwyca monumentalną architekturą, bogatymi zdobieniami i niezwykłym, centralnym układem wnętrza, wzorowanym na kościele św. Katarzyny w Sztokholmie. Do dziś wyróżniają ją eleganckie empory, barokowe ołtarze oraz imponujący prospekt organowy.
To nie tylko zabytek, ale także ważne centrum życia religijnego i kulturalnego miasta – miejsce koncertów, spotkań i uroczystości, które łączą tradycję z nowoczesnością.
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze
Wieża Książęca w Siedlęcinie
W Siedlęcinie stoi niezwykła wieża książęca z XIV wieku. Łatwo policzyć, że ma ona ponad 700 lat. W jej wnętrzu kryją się unikalne freski z legendą o sir Lancelocie z Jeziora – jedyne takie na świecie. To miejsce, gdzie średniowieczne legendy spotykają się z historią Śląska
Wieża Książęca w Siedlęcinie
Park Krajobrazowy Doliny Bobru i Zapora Pilchowicka
Zapora Pilchowicka na Bobrze to jedna z największych i najstarszych zapór wodnych w Polsce. Powstała na początku XX wieku, a jej budowa była odpowiedzią na katastrofalną powódź z 1897 roku. Monumentalna konstrukcja ma ponad 60 metrów wysokości i blisko 300 metrów długości, a za nią rozciąga się malowniczy zbiornik – Jezioro Pilchowickie.
To miejsce od lat fascynuje podróżników i fotografów. Potężny mur zapory kontrastuje z zielonymi wzgórzami, a okolica jest idealna na wycieczki rowerowe i piesze. Zapora była też planem filmowym – m.in. kręcono tu sceny do „Mostu nad doliną” oraz… planowano kaskaderski wyczyn w serii „Mission Impossible”.
Dziś to nie tylko świadectwo inżynieryjnej myśli sprzed ponad 100 lat, ale i niezwykle malowniczy punkt na mapie Dolnego Śląska.
Perła Zachodu
Most kolejowy w Pilchowicach
Most kolejowy w Pilchowicach
Zapora Pilchwicka
Zapora Pilchwicka
Zapora Pilchwicka z widokiem na Karkonosze
Lubomierz
Lubomierz to jedno z najmniejszych miasteczek Dolnego Śląska, ale ma ogromne znaczenie kulturalne. To właśnie tutaj od lat odbywa się Ogólnopolski Festiwal Filmów Komediowych, a miasto na trwałe wpisało się w historię kina dzięki kultowej komedii „Sami swoi”. W centrum znajduje się niewielkie Muzeum Kargula i Pawlaka, które z humorem przypomina sceny z tego filmu i przyciąga turystów z całej Polski.
Lubomierz to także malowniczy rynek z zabytkowymi kamienicami, klasztor sióstr benedyktynek i spokojna, nieśpieszna atmosfera małego dolnośląskiego miasteczka. To świetne miejsce, by złapać oddech w trasie – kawa na rynku smakuje tu wyjątkowo dobrze.
Gryfów śląski
Gryfów Śląski to miasteczko z długą historią, sięgającą średniowiecza. Jego sercem jest rynek z pięknym ratuszem z XVI wieku i otaczającymi go kolorowymi kamienicami. Spacerując po centrum, można poczuć atmosferę dawnych czasów – to jedno z tych miejsc, gdzie historia spotyka się ze spokojnym rytmem codziennego życia.
Na uwagę zasługuje także kościół św. Jadwigi z gotyckim prezbiterium i barokowym wyposażeniem, a w okolicy miasta znajduje się Jezioro Złotnickie – malowniczy akwen, idealny na krótki odpoczynek. Ciekawostką jest również dawna linia kolejowa biegnąca przez most na Kwisie – to świetny punkt widokowy i ulubione miejsce fotografów.
Via Sacra
Gryfów
Śląski
Z widokiem na Jezioro Lesniańskie
Zamek Czocha
Zamek Czocha, położony nad Jeziorem Leśniańskim, to średniowieczna warownia z XIII wieku, która przez wieki pełniła funkcję obronną, rezydencjonalną, a nawet tajnej szkoły wywiadu w okresie międzywojennym. Dziś zachwyca swoją monumentalną sylwetką i bajkowym klimatem – to miejsce, które przyciąga zarówno miłośników historii, jak i fanów filmów czy seriali, bo zamek był scenerią wielu produkcji.
Na turystów czekają zwiedzanie komnat, tajemnicze przejścia i legendy – m.in. o „studni niewiernych żon”. Dodatkowo, z zamkowych murów rozpościera się wspaniały widok na Jezioro Leśniańskie i otaczające je lasy.
Zamek Czocha
Zamek Czocha
Leśna
Leśna to niewielkie miasteczko położone w sercu Dolnego Śląska, znane przede wszystkim z sąsiedztwa Zamku Czocha i malowniczych jezior – Leśniańskiego oraz Złotnickiego. Jednak sama Leśna ma też swój niepowtarzalny klimat. Urokliwy rynek z ratuszem i kamienicami, zabytkowy kościół św. Jana Chrzciciela czy dawne mury miejskie przypominają o długiej historii osady sięgającej średniowiecza. Leśna jest też świetnym punktem wypadowym na rowerowe i piesze trasy, zarówno w kierunku Gór Izerskich, jak i Pogórza Izerskiego.
Ryneczek w Leśnej
Dolnośląskie asfalcik
Cisza i spokój
Zbiornik i zapora Niedów
Zbiornik Niedów, znany też jako Zalew Witka, to sztuczne jezioro na polsko-czeskim pograniczu. Okolica zbiornika jest spokojna, pełna ścieżek i dzikiej przyrody, dzięki czemu świetnie nadaje się na rowerowe wycieczki czy piesze spacery.
W sierpniu 2010 roku przez region przeszła katastrofalna powódź. Woda wezbrała tak gwałtownie, że spiętrzenie na rzece Witka zniszczyło fragment zapory. Zbiornik został niemal całkowicie opróżniony, a fala powodziowa spustoszyła okoliczne wsie, zwłaszcza Radomierzyce.
Pałac w Radomierzycach
Pałac w Radomierzycach został wzniesiony w XVII wieku w stylu barokowym, a następnie przebudowany w XIX wieku. Była to okazała rezydencja szlachecka z pięknym parkiem i folwarkiem, która przez wieki stanowiła ważny punkt w krajobrazie Pogórza Izerskiego.
Niestety, II wojna światowa i powojenne dzieje przyniosły pałacowi upadek – najpierw służył jako magazyn, potem popadał w coraz większą ruinę. Do dziś zachowały się monumentalne mury i fragmenty dekoracji, które pozwalają wyobrazić sobie dawny splendor rezydencji.
Miejsce owiane jest również legendami – mówi się, że tuż przed końcem wojny gromadzono w pałacu archiwa i dokumenty III Rzeszy, a niektórzy wierzą, że w podziemiach mogą kryć się cenne zbiory lub tajemnice z tamtych czasów.
Zbiornik Niedów
Zapora Niedów
Pałac w Radomierzycach
Byłe zabudowania gospodarcze pałacu w Radomierzycach
Europejskie Centrum Pamięć, Edukacja, Kultura w Zgorzelcu
Europejskie Centrum Pamięć, Edukacja, Kultura w Zgorzelcu mieści się w budynku dawnego Stalagu VIII A – niemieckiego obozu jenieckiego z czasów II wojny światowej. To właśnie tu w latach 1939–1945 więziono ponad 120 tysięcy żołnierzy z wielu krajów Europy, w tym także Polaków.
Centrum powstało jako wspólna inicjatywa polsko-niemiecka, by upamiętnić ofiary wojny i szerzyć ideę pojednania. Wystawy i multimedialne ekspozycje pozwalają poznać codzienność jeńców, realia obozowe, ale też niezwykłe wydarzenia, jak chociażby fakt, że właśnie tu powstało jedno z najważniejszych dzieł muzyki XX wieku – „Kwartet na koniec czasu” Oliviera Messiaena, francuskiego kompozytora i jeńca tego obozu.
To miejsce nie tylko pamięci, lecz także edukacji – organizowane są tu warsztaty, spotkania i projekty kulturalne.
Zgorzelec
Zgorzelec to miasto na Dolnym Śląsku, położone nad Nysą Łużycką. To szczególne miejsce, bo dzieli je rzeka – po polskiej stronie mamy Zgorzelec, a po niemieckiej Görlitz. Dawniej było to jedno miasto, dziś stanowi przykład polsko-niemieckiej współpracy i otwartości.
Spacerując po Zgorzelcu, warto zajrzeć na urokliwe bulwary nad Nysą, skąd rozpościera się piękny widok na starówkę Görlitz. Atrakcją są także zabytkowe kamienice, Dom Jakuba Böhme – słynnego filozofa mistyka urodzonego właśnie tu, czy Miejski Dom Kultury z charakterystyczną kopułą.
Miasto jest też pełne życia kulturalnego – odbywa się tu m.in. coroczny festiwal „Jakuby”, który nawiązuje do dawnej tradycji kupieckiej i jednoczy mieszkańców obu stron granicy.
,Biesiadnik” nad Nysą w okolicach Kożlic.
Nysa Łużycka
Jezioro Berzdorfer See i góra Landeskrone i wijąca się Nysa Łużycka
W Zgorzelcu nad Nysą z widokiem na Goerlitz
Görlitz
Görlitz to miasto położone tuż za granicą, po drugiej stronie Nysy Łużyckiej, naprzeciw Zgorzelca. Nazywane jest „miastem stu wież i stu kamienic”, bo rzeczywiście zachwyca bogactwem architektury – od gotyku i renesansu, po barok i secesję. Co ciekawe, Görlitz nie zostało zniszczone podczas II wojny światowej, dlatego spacer po starówce to prawdziwa podróż w czasie.
Do najważniejszych atrakcji należą:
- Rynek Dolny z ratuszem i pięknymi kamienicami kupieckimi,
- Kościół św. Piotra i Pawła – monumentalna gotycka świątynia z charakterystycznymi wieżami,
- Most Staromiejski łączący Görlitz ze Zgorzelcem,
- Wieża Reichenbacher i inne średniowieczne baszty obronne,
- Katedra św. Jakuba – ważny punkt na Drodze św. Jakuba,
- oraz liczne secesyjne kamienice, które sprawiają, że Görlitz często staje się planem filmowym.
Miasto zyskało przydomek „Görliwood”, bo kręcono tu sceny do takich filmów jak „Bękarty wojny” Tarantino, „Lektor” czy „Grand Budapest Hotel”.
Görlitz to świetne miejsce na rowerowy przystanek. Przez miasto przebiega EuroVelo 9 i 13, a trasy prowadzą malowniczo wzdłuż Nysy Łużyckiej. Jeśli masz chwilę, warto zejść z roweru i przespacerować się starówką – rower można bezpiecznie zostawić na rynku lub przy bulwarach.
Nowy Ratusz w Görlitz
Görlitz
Kościół św.Piotra i Pawła
Via Sacra – dla kogo?
Via Sacra to nie tylko szlak pielgrzymkowy. To podróż przez miejsca, które mają duszę – przez klasztory, pałace, miasteczka, w których historia wciąż oddycha między starymi murami. Jadąc tą trasą, miałam wrażenie, że każde z nich szepcze coś innego – o wierze, o czasie, o ludziach, którzy tu byli przede mną.
To też piękny przykład, że granice są tylko na mapie – bo po drodze Polska, Czechy i Niemcy łączą się w jeden wspólny rytm.
Dla mnie Via Sacra to trasa, która uczy uważności. Nie jest o pośpiechu ani o kilometrach, ale o chwilach, które zostają w pamięci: zapach lasu po deszczu, echo dzwonów w dolinie, rozmowa z przypadkowo spotkaną osobą.
To właśnie takie momenty sprawiają, że zsiadasz z roweru i myślisz: warto było tu przyjechać.
VIA SACRA – materiał powstał w ramach współpracy z Dolnośląską Organizacją Turystyczną
„Via Sacra- wkład w transgraniczne usieciowienie i rozwój produktu turystycznego” nr rej. PLSN.02.02-IP.01-0002/23
Projekt współfinansowany jest przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu współpracy Interreg Polska – Saksonia 2021-2027
